Zakup deski SUP powinien być tym, czym dla kobiety zakup butów: wyzwaniem i przyjemnością. Przy wyborze sprzętu na pewno nie możemy kierować się wyłącznie kolorystyką produktu lub faktem, że jest po prostu ładny. Powinnyśmy podejść do tematu bardziej rozważnie, narzucając m.in. kryteria techniczne, własne umiejętności oraz ograniczenia. Ważne jest uświadomienie przyszłej nabywczyni z czym ma do czynienia oraz jaki ma wybór. Wsparcie techniczne, fachowe doradztwo są niezbędne przy zakupie waszej pierwszej deski SUP.
Zawsze szukam informacji, podpytuję, konfrontuję doświadczenia zanim zdecyduję się na coś nowego w swoim życiu. W przypadku deski SUP było odwrotnie. Tak mocno „napaliłam się” na uprawianie tego sportu, że po prostu przyszłam do sklepu gotowa kupić deskę. Wyznaczyłam granicę cenową i poprosiłam o coś, co zmieści się w samochodzie. Szczerze Wam powiem, nie wiem co mi wtedy odbiło. Jak księżniczka: ja to chcę już, teraz, natychmiast i nie ma dyskusji. Na szczęście ten sponton okazał się strzałem w dziesiątkę, bez którego nie wyobrażam sobie teraz życia.
Nie mniej jednak tak nie robimy! Świadoma klientka to zadowolona użytkowniczka. Tak też nie bierzcie ze mnie przykładu, a zanim traficie do sklepu, przemyślcie kilka ważnych spraw.
Gotowe? Zaczynamy poradnik pod tytułem:
„JAK WŁAŚCIWIE DOBRAĆ SWOJĄ PIERWSZĄ DESKĘ SUP W 6 KROKACH”
dedykowany nie tylko kobietom…
Krok 1 Deska pompowana czy twarda
Nowicjuszki powinny skupić się na aspekcie praktycznym deski – transporcie. Deskę pompowaną, w przeciwieństwie do twardej, złożoną do wielkości plecaka, bezproblemowo przewieziemy małym samochodem, czy środkiem transportu publicznego. Uwierzcie mi, że pompowanie/składanie SUP-a nie jest problematyczne i zajmuje około 5 – 10 min, co jest porównywalne do czasu zdjęcia/instalacji deski twardej z/na bagażnik samochodu, co dla użytkowniczki drobnej postury może wymagać wsparcia dodatkowej osoby. Dla tych, których przeraża pompowanie SUP-a zalecam, aby potraktowały ten wysiłek jako rozgrzewkę przed pływaniem.
Deski pompowane wykonuje się kilku warstw tworzywa PVC, co czyni je odporne na uszkodzenia (przecieranie, uderzenia), a technologia typu „dropstitch”, polegająca na połączeniu dna i pokładu gęstą siatką poliestrowych nitek, pozwala na:
- bezpiecznie pompowanie deski,
- zachowanie kształtu deski podczas wieloletniego użytkowania,
- zapewnienie wystarczającej twardość (napompowanie do ciśnienia 15 psi gwarantuje dobrą sztywność deski).
Deski twarde zbudowane są z rdzenia styropianowego, zatopionego w kilku warstwach laminatów (np.: żywicy epoksydowej, włókna szklanego). To „must have” każdego wymagającego i doświadczonego surfera, który doceni walor konstrukcyjny, zapewniający desce najlepszą sztywność, szybkość oraz zwrotność. Typ ten najlepiej sprawdza się na falach. Wady: kłopot w transporcie i przechowywaniu, podatność deski na odpryśnięcia, zarysowania powłoki – zwłaszcza podczas upadku z wysokości na twarde podłoże.
Krok 2 Przeznaczenie deski
Nie jesteście nawet świadome jakie formy rekreacji na desce SUP zapewniają producenci. Wydaje mi się, że w swoich pomysłach wyprzedzają potrzeby klientów, aby dostosować ofertę do jak najszerszej grupy odbiorców. Modele desek SUP, dostępne na rynku, pozwalają nam na:
- spokojne, rekreacyjne pływanie – deska indywidualna,
- spokojne, rekreacyjne pływanie – deska grupowa,
- ćwiczenia fitness,
- ćwiczenia Yogi,
- surfowanie na falach,
- windsurfing,
- spływy (rafting),
- kajakowanie,
- wędkowanie,
- ściganie (pływanie wyczynowe) – deska indywidualna,
- ściganie (pływanie wyczynowe) – smocza deska,
Zaskoczone? I dobrze ! Fajnie mieć wybór prawda?
Krok 3 Gdzie pływamy
Rozejrzyjcie się po okolicy, sprawdźcie gdzie możecie SUP-ować. Nie zaszkodzi wybrać się na wycieczkę i sprawdzić potencjalne miejsca na uprawianie tego sportu. Nie zawsze jezioro czy rzeka mają plażę lub swobodny dostęp do linii brzegowej, umożliwiające przygotowanie deski do pływania oraz bezpieczne wejście do wody.
Zaletą mieszkania w pobliżu cieków wodnych jest efektywne wykorzystanie sprzętu, po który sięgniecie w każdej wolnej chwili, także popołudniami. Natomiast odległość wymaga
przedsięwzięcia logistycznego i przeznaczenia większej części dna, co oznacza pływanie głównie w weekendy. Rozważcie ile wolnego czasu możecie poświęcić na SUP-owanie.
Mam to szczęście, że mieszkam w pobliżu jezior i rzek. Wystarczy 15 – 30 min jazdy autem, aby znaleźć się nad wodą. Wyskakuję popływać kiedy tylko najdzie mnie ochota, w dowolnym momencie dnia (późnym popołudniem także). Całodniową wycieczkę lub kilkudniowy wypad nad Bałtyk, z uwagi na konieczność pokonania autem 100 km w jedną stronę, organizuję kiedy chcę popływać na falach.
Jak już zdążyłyście zauważyć mam możliwość wiosłowania na jeziorach, rzekach, morzu. Typ deski allround, zakupiony przeze mnie rok temu, jest na tyle uniwersalny, że rewelacyjnie sprawdza się na jeziorach, jak i pofalowanym morzu. Jest bardzo funkcjonalna – mogę na niej opalać się, gimnastykować, surfować amatorsko na falach – a wielkością wystarczająca na swobodne pływanie z bagażem, zabieranym przeze mnie na dłuższe wycieczki po szlakach wodnych.
Musicie jednak wiedzieć, że nie każda deska SUP nadaje się na wszystkie wody.
Wyróżniamy 4 typy desek w zależności od rodzaju akwenu:
to formuła 1 wśród desek, stworzone do osiągania dużych prędkości. Dedykowana tym, którzy chcą być szybcy i niedoścignieni. Na desce tego typu odnajdą się raczej zawodowcy. Są wąskie (do 30” = 76 cm) i długie, przez co mało stabilne, trudne w manewrowaniu. Przeznaczone na spokojne akweny.
przeznaczone dla zwolenników długich podróży na spokojnych (wolnych od fal) akwenach. Są szersze i nieco krótsze od desek wyścigowych, przez co bardziej stabilne i łatwe w manewrowaniu.
do wszystkiego. Są wystarczająco szerokie (30” = 76 cm – 35” = 89cm) oraz długie, aby uprawiać na nich inne formy aktywności (np.: jogę, fitness, surfing na małych falach). Ten typ deski pozwala na pływanie praktycznie po każdym akwenie: jeziorach, rzekach o spokojnym nurcie (nizinne), morzu.
przeznaczone wyłącznie na surfowanie po falach. Zazwyczaj są to deski krótkie, o mniejszej wyporności. Charakteryzują je: dynamika, dobra zwrotność, łatwość kontrolowania.
Krok 4 Z kim i czym na deskę
Ostatnim krokiem przed przystąpieniem do doboru rozmiaru deski jest oszacowanie maksymalnego ciężaru spoczywającego na desce. Oprócz wagi surferki należy doliczyć osoby i/lub elementy dodatkowe zabierane na deskę. W związku z czym musicie zdecydować, czy jesteście wyłącznymi użytkowniczkami SUP-a, czy dzielicie się sprzętem z innymi. Zastanówcie się, czy chcecie pływać na desce same, czy będziecie zabierać na „pokład” psa, dzieci lub znajomych. Pominięcie ciężaru bagażu nie będzie miało aż takiego wpływu na dobór rozmiaru deski, jak nie uwzględnienie masy dodatkowego użytkownika „na pokładzie”. Po inżyniersku sprawa przedstawia się następująco:
Mf = Msurf + ∑Mextra
Mf – ciężar całkowity na desce, wyrażony w [kg]
Msurf – ciężar (waga) surfera, [kg]
∑Mextra – suma ciężarów dodatkowych na desce, np.: waga psa, dziecka, siostry, męża, bagażu i czego/kogo jeszcze chcecie [kg]
Chcecie przykład?
Na desce będzie pływać kobieta o wadze Msurf = 60 kg wraz z dzieckiem, ważącym Mextra_1 = 30 kg oraz plecakiem o ciężarze Mextra_2 = 10 kg. Ciężar całkowity spoczywający na desce wyniesie
Mf = 60 + 30 + 10 = 100 kg
Wiemy o co chodzi? No to zapraszam do następnego etapu.
Krok 5 Dobór deski
Kiedy sprecyzujecie swoje potrzeby, wymagania, wybierzecie styl pływania oraz znajdziecie akweny, po których chciałybyście SUP-ować, możecie przejść do ostatniego etapu, jakim jest dobór rozmiaru deski. O ile 4 poprzednie kroki możecie przejść same, tak w ostatnim przyda Wam się pomoc fachowca. Zanim wpadniecie do sklepu, zapoznajcie się z zasadami wyboru rozmiaru SUP-a.
Parametrami charakteryzującymi deskę SUP są: szerokość, grubość i długość. Te natomiast decydują o jej wyporności, czyli ilości wody wyrażona w litrach [l], jaką jest w stanie wyprzeć deska. Im cięższy użytkownik (lub użytkownik + ciężar dodatkowy), tym deska powinna mieć większą objętość. Należy pamiętać, że deska o większej wyporności gwarantuje lepszą stabilność, a w konsekwencji pozwala początkującej SUP-owiczce zachować równowagę, poczuć się pewnie i komfortowo. Z drugiej strony może utrudniać manewrowanie.
Aby wybrać deskę musicie ustalić jej pojemność i szerokość. Pojemność (objętość) deski określa się na podstawie ciężaru całkowitego spoczywającego na niej. W konsekwencji przytaczam poniżej kolejny wzór. Pocieszę Was, to już ostatni:
V = Mf x n
V – objętość (pojemność) deski, wyrażona w [l]
Mf – ciężar całkowity na desce, wyrażony w [kg], patrz krok 4
n – współczynnik zależny od stopnia zaawansowania użytkownika
n = 2 dla początkujących
n = 1,7 dla średniozaawansowanych
n = 1,3 dla zaawansowanych
Czyli dla nas początkujących przyjmujemy mnożnik n = 2, stąd wzór przyjmie postać:
V = Mf x 2
Proszę nie psioczyć, to czysta matematyka… Jak czegoś nie rozumiecie, pytajcie…
Tym, które zaczynają pływać na desce zalecam odrzucić SUP-y wąskie, tj. o szerokości do 30” (76cm). Można szybko ulec zniechęceniu, rozpoczynając naukę na mało stabilnej desce. Im cięższa użytkowniczka, tym deska powinna być szersza. Jednak nie przesadźmy z tym parametrem, zbyt szeroka wpłynie negatywnie na komfort wiosłowania oraz utrudni manewrowanie.
Krok 6 Wiosło
Wybierając deskę SUP nie zapomnijcie o wiośle, elemencie niezbędnym do uprawiania tego sportu.
Decydującymi parametrami przy wyborze wiosła są jego sztywność oraz lekkość. Nie chcemy, aby podczas wiosłowania element ten wyginał się jak słomka pod wpływem wkładanego przez Was wysiłku, ani odczuwać dyskomfort i zniechęcenie SUP-ując ze zbyt ciężkim wiosłem.
Najczęściej wybieranymi wiosłami są te, wykonane z aluminium. Charakteryzują się trwałością oraz dobrą sztywnością. Odpowiednie na pierwsze wiosło SUP. To najtańsze rozwiązanie na rynku. Nie należą do najlżejszych, dlatego rozważcie zakup w przypadku, gdy zamierzamy pokonywać na desce dłuższe dystanse.
Najbardziej pożądane są wiosła węglowe, dedykowane zarówno profesjonalistom jak i początkującym. To najsztywniejsze i najlżejsze wiosła dostępne na rynku. Niestety za taki luksus trzeba sporo zapłacić. Co więcej, należy uważać w trakcie użytkowania, ponieważ są mało odporne na uszkodzenia.
Zasada doboru wysokości wiosła jest prosta: powinno być dłuższe o 20 – 25 cm od wzrostu użytkownika.
Do wyboru mamy wiosła jednoczęściowe, dwu- i trzyczęściowe. Wiosła jednoczęściowe, czyli o stałej długości, charakteryzują się najlepszą sztywnością. Niestety są kłopotliwe w transporcie.
Na początek najlepiej zaopatrzyć się w wiosło regulowane, które umożliwi dostosowanie długości elementu dla Was optymalnej, co jest niemożliwe w przypadku wiosła jednoczęściowego. Praktyczną zaletą wioseł z regulacją jest łatwość w transporcie i przechowywaniu. Wadą wioseł o konstrukcji „teleskopowej” jest mniejsza sztywność. Im wiosło ma więcej przegubów (miejsc, w których składamy wiosło), tym jego sztywność jest mniejsza. Dlatego lepiej kupić wiosło dwuczęściowe (jednoprzegubowe) niż trzyczęściowe (dwuprzegubowe). Jeżeli mamy ograniczone możliwości transportu, najlepszym rozwiązaniem będzie wiosło trzyczęściowe (składane), które spokojnie zmieścimy w plecaku.
Wybierając wiosło musicie zdecydować o rozmiarze pióra, czyli części wiosła, które zanurzamy w wodzie. Większe prędkości uzyskacie decydując się na te z piórem o dużej powierzchni. Idealne na krótkie dystanse, zmagania na falach, gdzie liczy się szybkość oraz efektywne wykorzystanie siły mięśni surferki.
Wiosła o mniejszej powierzchni generują mniejszą moc: pływacie wolniej za to przy mniejszym wysiłku. Lekkość ruchów użytkownika pozwala na równomierne rozłożenie sił podczas wypraw długodystansowych. Wskazane dla dzieci, kobiet, osób lżejszej wagi oraz tych, którzy przedkładają komfort wiosłowania nad osiągi (prędkość).
Niniejszy poradnik chciałabym zakończyć podsumowaniem. Myślę, że jest ono niezbędne z uwagi na obszerność tematu. Liczę, że Was nie zanudziłam i dalłyście radę dobrnąć do końca.
Zaliczyłyście 6 kroków? Świetnie! Jesteście gotowe do zakupu Waszej pierwszej deski SUP.
W tym miejscu chciałabym także podziękować mojemu uroczemu asystentowi. Ken, jesteś idealny w roli modela!
PODSUMOWANIE:
- Wybierając deskę SUP dostosujcie model do swoich potrzeb oraz możliwości.
- Początkujące surferki powinny kupić deskę szerszą (co najmniej 30” = 76cm), gwarantującą stabilność oraz możliwość pływania na każdym akwenie. Wybór deski uniwersalnej (allround), na początku waszej przygody z tym sportem, pozwoli na testowanie jej w każdych warunkach. Dzięki czemu przekonacie się czy styl pływania jest dla Was odpowiedni, bo być może zapragniecie wymienić deskę na szybszy model lub doświadczyć ekstremalnych doznań surfując na falach.
- Przejście na poziom zaawansowany, tj. pływanie na deskach typu race/surfing, tylko po uprzednim zaliczeniu poziomu podstawowego. Nigdy odwrotnie. Nie rozpoczyna się nauki jazdy samochodem od prowadzenia ferrari, prawda? Najpierw opanujcie SUP-owanie na szerszej desce. Kiedy poczujecie się stabilnie, a pływanie rekreacyjne będzie dla Was nudne, podnieście poprzeczkę i sprawdźcie się na modelach węższych, szybszych.
- Deski pompowane cieszą się dużą popularnością. Łatwo się je przewozi oraz przechowuje. Sztywnością nie dorównują deskom twardym. Nie mniej jednak napompowane do ciśnienia 15 psi są
bardzo komfortowe. Sprawdziłam sama, efekt „zapadnia się” użytkownika podczas wiosłowania nie występuje. Unikajcie desek z ciśnieniem maksymalnym do 13 psi. - Wiosło SUP powinno być sztywne oraz lekkie. Prawidłowo dobrane uchroni Was nie tylko przed spadkiem efektywności pracy (mniejsza sztywność wiosła = utrata energii = spadek prędkości deski), ale także niechcianymi przeciążeniami mięśni i kontuzjami. Wiosło z regulacją to dobra opcja, umożliwiająca użytkownikom dobór odpowiedniej dla siebie długości oraz bezproblemowy transport.
- Nie kupujcie zbyt drogiego sprzętu. Istnieje ryzyko, że nie odnajdziecie się w tym sporcie.
- Nie bójcie się pytać. Doradztwo i wsparcie techniczne uchronią was przed nieudanym zakupem.